جیسون (json) چیست؟

دنیای تحت وب، همانند دنیای واقعی توسط یک سری ویژگی ها و زبان های مخصوص می تواند تعریف شود. جیسون راه حلی است که می تواند داده های مورد نظر را تحت وب بازسازی کند. فرض کنید فردی یک دوچرخه دارد و شما آن را می خواهید، اما عملآ به آن دسترسی فیزیکی ندارید. یکی از روش های حل این موضوع این است که آن فرد از طریق پست دوچرخه را برای شما ارسال کند. اما راهی دیگر این است که شما خود آن را بسازید. دوچرخه می تواند خصوصیاتی از قبیل رنگ آبی،‌ جنس آهنی، دو چرخ با قطر 70 سانتی متر داشته باشد. این خصوصیات برای شما کافی است تا بتوانید آن را بازسازی کنید. اما مفهوم دقیق جیسون چیست؟ مفهومی است که در ادامه به بررسی آن می پردازیم. در ادامه همراه ما باشید:

بیشتر با مفهوم جیسون  json  آشنا شوید

Json  و یا JavaScript Object Notation نشانه گذاری شیء جاوا اسکریپت، جهت تبادل اطلاعات و ذخیره سازی به کار می رود. طبیعتا زمانی که قصد انتقال اطلاعات از یک سرور به یک مرور گر را داشته باشید، آن داده تنها باید متن باشد. json متنی است که به شما می توانید از طریق آن داده ها را از طریق شبکه، انتقال دهید. بدین صورت که باید اطلاعات را از دیتابیس فراخوانی می کنید، سپس این اطلاعات به صورت جیسون ذخیره می شوند. در ادامه می تواند در هر زبان دیگری قابل درک و کارا باشد. Json به راحتی درک می شود و متنی است که به راحتی توصیفی از اشیاء  را ارائه می کند. به همین علت یاد گرفتن آن برای کسانی که قصد دارند در دنیای تحت وب فعالیت داشته باشند، می تواند بسیار مؤثر باشد.

چرا استفاده از json  ضروری است؟

جیسون می تواند با تمام داده ها مانند اشیاء جاوا اسکریپتی را تعریف کند. با توجه به اینکه json‌ به زبان برنامه نویسی خاصی وابسته نیست و مستقل از انواع زبان ها است، به همین ترتیب دیگر نیازی به تجزیه کد به صورت پیجیده نیست. نحوه نگارش آن بر اساس قوانین اشیاء جاوا اسکریپت است. اما در واقع متنی است که برای همه زبان های برنامه نویسی می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. جیسون سبک وزن است و قالبی استاندارد به شمار می رود.

باید بدانید که یکی از کاربردهای مهم جیسون در زمینه AJAX است. در ابتدا شما اطلاعاتی که از کاربر دریافت می کنید را با استفاده از جاوا اسکریپت به صورت جیسون در می آورید. سپس به یک برنامه دیگری با زبان دیگری مانند PHP‌ می فرستید تا در دیتابیس قرار بگیرد. کسانی که به زمینه اپلیکیشن های موبایل علاقه دارند، باید بدانند که json‌ در این زمینه نیز کاربرد وسیعی دارد. بدین ترتیب، اپ دیتای موبایل به صورت جیسون در می آید و به یک API فرستاده و پاسخ نیز به همین شیوه دریافت می شود.

اصطلاحات کاربردی جیسون

در json‌ یک سری المان های مهم و بسیار کاربردی وجود دارد. این اصطلاحات شامل موارد زیر است:

• Array: در فایل جیسون کروشه نشان دهنده یک ردیف از json‌ است.
• key: یک شیء جیسون،‌ کلیدی است که تنها یک رشته است و جفت های value/key‌ یک شیء از json را تشکیل می دهند.
• Value: هر کلید از جیسون می تواند یک مقدار داشته باشد که این مقدار می تواند از نوع int ، duble‌‌، رشته و … باشد.
• Objects: در فایل json‌ کروشه نشان دهنده یک شیء است. البته باید توجه داشته باشید که دو جفت کروشه را در تعریف آبجکت به کار ببرید.

ویژگی های جیسون

ویژگی های مهم آن شامل موارد زیر است:

• اشیاء در یک جفت کروشه curly braces یا { } قرار می گیرند.
• داده ها توسط ویرگول به فرمت انگلیسی از یکدیگر جدا می شوند.
• آرایه ها در یک جقت براکت [ ] قرار می گیرند.
• داده ها از طریق جفت name/value ذخیره می شوند.
• نقل قول ها به صورت تکی مجاز نیستند. مانند استفاده از تک کوتیشن یا ‘ ‘ .
• کلید در هر فایل باید منحصر به فرد باشد و در دابل کوتیشن “ “‌ قرار بگیرد.
• نوع داده ای Null در دابل کوتیشن قرار نمی گیرد.
• مقادیر بولین تنها می توانند درست و یا نادرست باشند.
• هر مقدار و کلید باید توسط کاما از یکدیگر جدا شوند البته به جز آخرین مورد.

روش نمایش آبجک ها در جیسون

در مثال ساده زیر آبجکت با نام programmer را تعریف کردیم که نام کوچک و نام خانوادگی آن به ترتیب Alireza  و  Ahmadi  شرح داده شده است. همچنین سن او 20‌ عنوان شده است. مثال زیر با استفاده از یک خصوصیت آغاز شده است و با علامت :‌ ادامه پیدا می کند. این حالت یک شیء در جیسون است. توجه داشته باشید که هر کلید داخل دابل کوتیشن قرار گرفته است. همچینین به هر مقدار که از کروشه باز استفاده شده به همان مقدار نیز کروشه بسته استفاده می شود.

{

“programmer”:

{

“fname”: “Alireza”,

“Lname”:”Ahmadi”,

“Age”: 20

}

}

خواندن فایل json در ویندوز به چه صورت است؟

سیستم عامل ویندوز دو ابزار نسبتا خوب برای بازکردن فایل های جیسون را در اختیار کاربران قرار داده است. این ابزار ها شامل Microsoft WordPad و Microsoft Notepad هستند. همچنین روش استفاده از این دو برنامه بسیار مشابه هم است، به گونه ای که تنها با طی کردن مراحل زیر می توانید یک فایل جیسون را برای خود بسازید:

• ابتدا از منوی start این دو برنامه را جستجو کنید.
• سپس از تب file گزینه  open ‌ را انتخاب کنید.
• در صفحه باز شده فایل json را انتخاب کنید و سپس بر روی open کلیک کنید.

معرفی بهترین نرم افزار ها برای خواندن فایل جیسون

علاوه بر دو برنامه معرفی شده توسط سیستم عامل ویندوز، برای باز کردن فایل های جیسون می توانید از نرم افزار های نام برده زیر نیز استفاده کنید.

File viewer plus -1

یکی از نرم افزارهای پرسرعت در زمینه باز کردن و ویرایش فایل های json است که بسیار پرطرفدار است. همچنین این برنامه می تواند برای باز کردن عکس ها، اسناد، ویدئوها و بسیاری دیگر از فایل ها استفاده شود.

NotePad++ -2

شاید بهترین نرم افزاری که می تواند برای ویرایش استفاده شود، NotePad++ باشد، زیرا یک برنامه کوچک، سبک و پر سرعت است که می تواند برای فایل جیسون نیز کارا باشد  همچینین این برنامه امکان کوئری زدن بر روی دیتای جیسون را فراهم کرده است. علاوه براین، امکان نمایش محتوای json‌ در نمای درختی نیز وجود دارد.

Altova Xmlspy -3

یکی دیگر از ویرایشگر های محبوب در بین کاربران و برنامه نویسان،  altova xmlspy است. این برنامه نیز برای ویرایش فایل های xml‌ و json کاربرد دارد. همچنین امکان ویرایشگر شمای گرافیکی جیسون را به طور قابل تحسین فراهم نموده است. علاوه بر این موارد امکان تبدیل جیسون با XQuery، XSL و XPath فراهم شده است.

Komodo IDE -4

این برنامه، یک محیط توسعه کد را ارائه می دهد. از طریق این برنامه می توان به تمامی زبان های برنامه نویسی کد نوشت. علاوه براین می توان فایل های جیسون را در این برنامه باز کرد و ویرایش های لازم را بر روی آن انجام داد. پس می توان گفت که در زمینه کارایی بسیار منحصر به فرد است.

تفاوت های میان json و xml

• جیسون فرمت فایل برای ذخیره و یا انتقال اطلاعات میان قسمت های مختلف یک برنامه است، اما xml زبان نشانه گذاری است.
• توجه به المان هایی نظیر حجم سبک و حافظه کمتر، برای برنامه نویسان بسیار اهمیت دارند، چراکه از این طریق برنامه ها می توانند سبک تر باشند و سرعت اجرای بالاتری داشته باشند. بدین ترتیب جیسون نسبت به xml بسیار سبک تر است و سرعت اجرای بالاتری را نیز دارا می باشد.
• جیسون بر پایه جاوا اسکریپت و xml بر پایه sgnl ‌ است.
• در مسئله امنیت xml بهتر عمل می کند اما این مقدار قابل توجه نیست.
• Json‌ از آرایه استفاده می کند اما xml چنین ویژگی را ندارد.
• جیسون برای یادگیری بسیار آسان تر و قابل درک تر اس،. چرا که به زبان انسان بسیار نزدیک تر است وخوانایی بالایی دارد.
• Json تنها از متن، اعداد، دیتا تایپ و رشته ها پشتیبانی می کند، اما xml علاوه بر این موارد از نمودار و عکس و… نیز پشتیبانی می کند.

سخن پایانی

جیسون همانند xml روشی برای نمایش اشیاء بر بستر وب است. اما json‌ قابل درک و آسان تر و کاربردی تر از دیگر روش ها می باشد. به طوری که در همه زبان های برنامه نویسی می تواند کاربرد داشته باشد و نیاز به یادگیری پیچیده ای ندارد. امیدورایم با مطالعه این مقاله شناخت ساده و درعین حال دقیقی از جیسون به عنوان ابزار تبادل داده در سطح وب،  پیدا کرده باشید.